Katnić je stekao pravo, ali nema i obavezu da ode u penziju

Članice Tužilačkog savjeta, državne tužiteljke Đurđina Ivanović i Sanja Jovićević, tvrde da jučerašnje odluke o penzionisanju tužilaca predstavlja pravno nasilje i flagrantno kršenje Ustava.

One smatraju da nijesu ispunjeni uslovi da se Milivoju Katniću konstatuje prestanak funkcije glavnog specijalnog tužioca i da je obavještenje Fonda penzijsko-invalidskog osiguranja, u kojem tvrde da je ispunio uslove za odlazak u penziju, nejasno i neprecizno i da ne sadrži valjane podatke u smislu čl. 61 Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju.

“Posebno imajući u vidu činjenicu da se upravo u vezi sa ključnim činjenicama neophodnih za utvrđivanje sticanja uslova za ostvarivanje prava na starosnu penziju vode upravni postupci pred Fondom PIO i Ministarstvom odbrane. Potvrdu naših stavova nalazimo u brojnim presudama Evropskog suda za Ijudska prava u Strazburu i Evropskog suda u Luksemburgu”, navode Ivanović i Jovićević u saopštenju.

Po Ustavu, ističu tužiteljke, opšteprihvaćena pravila međunarodnog prava imaju primat nad domaćim zakonodavstvom i neposredno se primjenjuju kada odnose uređuju drugačije od unutrašnjeg zakonodavstva.

“Pravo na starosnu penziju u smislu čl.17 Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju je lično “pravo”, a ne “obaveza” i ono se ostvaruje na zahtjev osiguranika. Niža starosna granica u pogledu sticanja prava na starosnu penziju za osiguranike žene (64) godine u odnosu na muškarce (66), predstavlja jednu vrstu pozitivne mjere u odnosu na žene, jer im daje mogućnost da pravo na starosnu penziju mogu ostvariti u mlađoj životnoj dobi u odnosu na muškarce”, navode Ivanović i Jovićević.

Sada, ističu, odlukom Tužilačkog savjeta, ta povoljnost koju imaju žene kod sticanja prava na starosnu penziju, pretvara se u obavezu prestanka funkcije, jer se pripadnost polu koristi kao negativna mjera kojom se ženama prekida funkcija, što je, kažu, “svojevrsno kažnjavanje nosilaca tužilačke funkcije po polnoj pripadnosti”.

“Istovjetna je situacija i sa primjenom odredbe čl.18 istog zakona, po kojoj se pravo na benificirani radni staž, kao pozitivna mjera prema određenoj kategoriji lica koja im daje pravo da mogu tražiti raniji odlazak u penziju, sad pretvara u imperativni osnov za prestanak funkcije državnog tužioca, pa smatramo da nijesu ispunjeni uslovi ni za konstatovanje prestanka funkcije glavnom specijalnom tužiocu. Isti stav imamo i u odnosu na čl.17 st.2 navedenog zakona”, navode Ivanović i Jovićević.

One smatraju da jučerašnja odluka TS predstavlja pravno nasilje i flagrantno kršenje Ustava.

“U odnosu na konkretnu odluku Tužilačkog savjeta da konstatuje prestanak funkcije državnim tužiteljkama, koje imaju najmanje 15 godina staža osiguranja, iz ražloga što su navršile 64 godine života i što su žene, iako nijesu podnijele zahtjev za ostvarivanje prava na starosnu penziju, predstavlja pravno nasilje i flangratno kršenje Ustavnog načela zabrane svake posredne ili neposredne diskriminacije po bilo kom osnovu – čl.8 Ustava i kršenje odredaba čl. 2 st. 2 i st. 3 Zakona o zabrani diskriminacije. Takva odluka u direktnoj je suprotnosti sa čl. 14 Evropske konvencije o Ijujdskim pravima i Protokolom br.12 uz Evropsku konvenciju, te u suprotnosti sa Konvencijom o eliminisanju svih oblika diskriminacije žena iz 1981. godine”, navode Ivanović i Jovićević.

Suviše su, ističu one, “neozbiljne i pravno neutemeljene i apsolutno nemaju uporište u principima vladavine prava, navodna opravdanja donosioca današnje odluke Tužilačkog savjeta da se državnim tužiocima morao konstatovati prestanak funkcije “jer tako piše u zakonu””.

“Postavljamo pitanje zašto se ignorišu odredbe Ustava, odredbe Evropskih konvencija i stavovi Evropskog suda za Ijudska prava, a obavezni smo da radimo po Ustavu i znamo da potvrđeni i objavljeni međunarodni ugovori i opšteprihvaćena pravila međunarodnog prava imaju primat nad domaćim zakonodavstvom i neposredno se primjenjuju kada odnose uređuju drugačije od unutrašnjeg zakonodavstva”, navode Ivanović i Jovićević.

Primjena zakonske odredbe čl. 103 Zakona o državnom tužilaštvu, kažu Ivanović i Jovićević, pri ignorisanju navedenih pravnih normi koje imaju višu pravnu snagu od zakona, ima samo jednu direktnu posljedicu, “a to je da se pravo na starosnu penziju iz Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju pretvori u obavezu i da državnim tužiocima prestane funkcija, pri čemu državnim tužiteljkama funkcija prestaje ranije nego državnim tužiocima, jer su različitog pola”.

“Stav koji je zastupala većina članova Tužilačkog savjeta da se zakon mora primijeniti “kakav god da je” osporavali smo jezičkim, teleološkim, logičnim i sistemskim tumačenjem odredbe čl.103 Zakona o državnom tužilaštvu, o čemu smo iznijele svoje pravne stavove potkrijepljene pravnom dokumentacijom. Potvrda našeg stava da se u tumačenju i primjeni ove zakonske norme, osim naravno Ustava, morala primijeniti Evropska konvencija o Ijudskim pravima, naročito na način kojim se ne krši zabrana diskriminacije, sadržana je u Presudi Evropskog suda za Ijudska prava u Strazburu u predmetu Pudarić protiv Bosne i Hercegovine”, kažu Ivanović i Jovićević.

Stavovi iz te presude upravo su, navode, isticani na jučerašnjoj proširenoj sjednici Vrhovnog državnog tužilaštva, kao stavovi koje su dužni da poštuju u tumačenju i primjeni zakona.

“Na osnovu svega iznijetog smatramo da će primjena sporne zakonske norme, pukim jezičkim tumačenjem, dovesti do diskriminacije državnih tužilaca na osnovu pola i do diskriminacije profesije. Kršenje prava i načela Konvencije o Ijudskim pravim i Ustava Crne Gore moglo bi dovesti do obavezne naknade materijalne i nematerijalne štete”, zaključile su Ivanović i Jovićević.