Dali 4,47 miliona za dvojicu iz menadžmenta Telekoma?

Dva mjeseca prije nego što je Mađar Telekom, polovinom marta 2005. godine, preuzeo većinski udio u crnogorskom Telekomu vodili su se brojni sastanci i tajne prepiske između predstavnika menadžmenta iz Budimpešte, ali i predsjednika borda direktora TCG Olega Obradovića i predstavnika manjinskih akcionara, oko toga na koji će način i po kojoj cijeni otkupiti paket od manjinskih akcionara, kako bi preuzeli 2/3 vlasništva crnogorske kompanije.

Na samom početku pregovora u januaru 2005. godine sklopljena su dva sporna konsultantska ugovora sa firmom „Fiesta Investments” i „Activa Invest Limited”, a za koje su revizori iz Njujorka tokom interne kontrole krajem 2006. godine, a kasnije i Komisija za hartije od vrijednosti SAD-a (SEC), tvrdili da su poslužili kao platforma za plaćanje 4,47 miliona eura za usluge oko otkupa akcija od manjinskih akcionara.

Firma „Activa Invest Limited” bila je registrovana na Sejšelima, dok je druga kompanija, “Fiesta Invest Limited”, imala adresu na Mauricijusu.

Libertas je imao uvid u brojne prepiske i izvještaje sa nekoliko povjerljivih sastanaka održanih tokom januara 2005. godine u vezi sa kupovinom manjinskih akcija u Telekomu. Na sastancima su, između ostalog, učestvovali Obradović, a ispred manjinskih akcionara biznismen Veselin Barović i Damjan Hosta u ime brokerske kuće Monte Adria...

Predstavnici Mađar Telekoma su na sastancima predočili da žele da preuzmu 2/3 akcija Telekoma, ali i iznijeli bojazan da manjinski akcionari i investiciono-privatizacioni fondovi (HLT, Eurofond, AtlasMont, Trend, Moneta, MIG) neće pristati na cijenu od 2,2 eura po akciji, zbog čega su tražili da Vlada doplati još 30 centi po akciji.

Na sastancima, gdje je dogovoreno da se cijeli posao okonča do kraja maja, prisustvovao je i predstavnik šel firme „Activa Invest Limited” Kazimir Pregl, za koju se vjeruje da je poslužila za plaćanje dijela sumnjive tranše.

Pokojni Pregl je u septembru 2008. godine bio postavljen za predsjednika Odbora direktora Prve banke.

Mađari su od tokom aprila te godine dali rok zainteresovanim manjinskim akcionarima da im ponude na otkup akcije kompanije, preko tadašnje brokerske kuće „Monte Adria”, tako da su do kraja tog mjeseca imali oko 73% akcija Telekoma, doduše uz velikodušnu pomoć Vlade koja je aminovala da će doprinijeti sa dodatnih 0,30 eura po akciji.

Vladina odluka o isplati kontribucije u iznosu od 0,3 eura po akciji donijeta je na sjednici, 31. marta 2005. godine, a potpisnik je bio tadašnji premijer Milo Đukanović.

Dva ugovora u istom danu

Dva sporna ugovora, za koje su interni revizori, ali i američka Komisija za hartije od vrijednosti, tvrdili da su poslužila za plaćanje mita, sklopljena su istog dana.

Ugovor između Mađar Telekoma i „Fiesta Investments” zaključen je 10. januara 2005. godine, a istog dana parafiran je i ugovor između Mađar Telekoma i „Activa Invest Limited”.

Opšte odredbe ova dva sporazuma su praktično identične.

U oba slučaja Mađar Telekom je angažovao savjetničke firme kako bi preduzeću pružili izvjesne finansijske savjete i pomoć u vezi sa njihovim naporima da se dođe do što većeg  udjela od manjinskih akcionara.

"Activa Invest Limited” je angažovana od strane Matava da pruži savjetodavne usluge u vezi sa transakcijom, uključujući strateško i finansijsko savjetovanje. Obaveze Active uključuju - upoznavanje sa poslovanjem, operacijama i finansijama Telekoma, savjetovanje o cijeni i uslovima transakcije, vođenje pregovora sa manjinskim akcionarima, piše u ugovorun u koji je „Libertas” imao uvid.

Zauzvrat Mađar Telekom je obećao da će firmama „Fiesta” i „Activa” platiti fiksni honorar od 230.000 € odnosno 240.000 eura, plus honorar za uspješnost u iznosu od po dva miliona po firmi, koji bi trebalo da budu plaćeni nakon što preduzeće stekne kvalifikovanu većinu u preduzeću TCG.

Foto: Screenshot/Libertas Press

U Mađar Telekomu su primili fakture od „Fieste”, 13. aprila 2005. za fiksni honorar i honorar za uspješnost, a faktura od „Active” poslata im je 21. aprila te godine.

Plaćanje po ugovoru izvršeno je u periodu od 3. do 20. maja te godine, putem naloga za prenos.

Foto: Screenshot/Libertas Press

Kada je MATAV tokom 2006. godine otvorio internu istragu, koju je za njih uradila poznata advokatska kuća White and Case, u izvještaju iz decembra te godine, piše da „ima razloga da se vjeruje da postoji mogućnost da je g-din Obradović bio umiješan u pokušaj Mađar Telekoma da kupi dionice TCG koje su bile u privatnom vlasništvu”...

Tokom interne istrage, revizori kao i u spornim ugovorima „Sigma” i „Rawleigh”, u dostupnoj dokumentaciji nijesu pronašli da su po ugovorima sa „Fiestom” i „Activom”, kako se navodi, pružene bilo kakve zakonske usluge.

"Svjedoci su priložili dodatni dokaz da ugovori ‘Fiesta’ i ‘Activa’ nisu sklopljeni u svrhe koje su navedene i da su dokumenti koji su priložili zarad opravdanja plaćanja po osnovu tih ugovora lažni i navode na pogrešne zaključke”, piše u izvještaju revizora.

Gotovo isti zaključak donijela je i američka Komisija za hartije od vrijednosti, koja je tokom istrage 2011. godine, utvrdila da su konsultanti iz tih ugovora bili tzv. šel kompanije (ne posluju niti imaju ikakve imovine), te da nikada ranije nijesu pružale usluge ni Mađar Telekomu, ni Dojče Telekomu.

"Ovi konsultanti nijesu pružili nikakve bona fide usluge po ugovorima ‘Fieste’ i ‘Active’. Usluge na koje se strane pozivaju u ugovoru umjesto toga pružili su redovni spoljni savjetnici i investicioni bankari Mađar Telekoma. Dokumenti koji su navodno dokazivali rad konsultanata po ovim ugovorima fabrikovani su kako bi se prikazalo da su konsultanti obavili legitimne usluge”, utvrdio je SEC.

Oni su u naveli i da su na osnovu jednog od ova dva ugovora, kako je utvrđeno istragom u SAD, Mađar Telekom „podmitio najmanje dvojicu bivših crnogorskih zvaničnika koji su bili u menadžmentu TCG”.

Odgovor Telekoma VDT-u

Nakon što se SEC bavio istragom korupcije tokom privatizacije telekominukacionih kompanija u Makedoniji i Crnoj Gori i crnogorsko Vrhovno državno tužilaštvo je krajem te godine ponovo otvorilo izviđaj u aferi Telekom.

Libertas objavljuje i djelove iz odgovora Telekoma, koji su poslali VDT-u 7. septembra 2011.godine,  a nakon što su im iz tužilaštva traženi svi podaci i dokazi koji se odnose na saglasnost Odbora direktora za realizaciju svih konsultantskih ugovora.

Telekom je odgovorio da ugovori - „Sigma”, „Fiesta” i “Activa” nijesu odobreni od strane Odbora direktora, te da je to samo učinjeno oko ugovora sa kompanijom „Rawleigh”.

"Stvarni vlasnici nerezidentnih pravnih lica sa kojima je Telekom zaključio poslovne ugovore i na osnovu kojih su realizovane poslovne transakcije, nijesu poznati”, piše u dokumentu.

Vrhovno državno tužilaštvo, a kasnije i SDT, imali su dovoljno podataka i tragova o poslovanju firmi „Fiesta Investments LTD” i „Activa Invest”, ali nikada nijesu iz tih institucija saopštili ko su vlasnici ovih ofšor firmi, te zbog čega sporni ugovori nijesu uvršteni u optužnicu, koja je 2019. godine podignuta protiv bivših čelnika TCG Olega Obradovića i Miodraga-Miška Ivanovića.

Iz dokumenata u koje je Libertas imao uvid vidi se da je nadzor nad radom ovih firmi za Mađar Telekom obavljala konsultantska kuća CA-IB.

Crnogorski mediji u jeku afere Telekom povezivali su kompaniju „Fiesta Investments Ltd” sa Atlas grupom Duška Kneževića.

Atlas grupa je demantovala te tvrdnje.