Milioni oprani kroz bankarske tokove

Duško Marković, tada direktor Agencije za nacionalnu bezbjednost, a sada poslanik u Skupštini Crne Gore, u septembru 2009. godine tražio je od tadašnjeg direktora Uprave za sprječavanje pranja novca i finansiranje terorizma (UzSPNiFT) Predraga Mitrovića da ga informiše zašto ta državna institucija provjerava firmu “Montenegro Tobacco Company” (MTC).

U dokumentu, u koji je Libertas imao uvid, piše da se Esad Zejnilović pismom obratio Markoviću, koji je u to vrijeme bio šef tajne policije, tražeći objašnjenje o provjerama njegovih novčanih transakcija.

Zejnilović je, prema podacima Centralnog registra Privrednog suda, osnovao MTC 5. marta 2007. godine sa osnivačkim ulogom od 10 eura.

U dokumentima Tužilaštva, u koje je Libertas imao uvid, 14. septembra 2009. godine osnivački ulog Zejnilovićeve kompanije iznosio je 1.647.085,00 eura.

Mitrović je u dopisu objasnio Markoviću da UzSPNiFT importom redovnih izvještaja (transakcija), koje dobija od zakonskih obveznika, a tiču se gotovinskih transakcija deponovanja novca i podizanja novca iz banaka, svakog dana obavlja obradu i analizu realizovanih gotovinskih transakcija u iznosu od 15 hiljada eura ili više.

U tom dokumentu Mitrović obavještava Markovića o sumnjivim gotovinskim uplatama Zejnilovića na šalterima banaka od 15. juna 2007. do 7. septembra 2009. godine.

UzSPNiFT je, piše u dokumentu, registrovala da je Zejnilović preko Hipotekarne banke AD Podgorica na račun “Montenegro Tabacco Company” DOO uplatio 15. juna 2007. godine 99.900 eura, a 14. avgusta iste godine 38.120 eura. On je 11. aprila 2008. godine uplatio u tu banku 15.600 eura, a trinaest dana kasnije 200 hiljada.

Već sljedećeg mjeseca, 14. maja, uplatio je na račun MTC 22 hiljade, a 27. maja 34.980 eura. Narednog mjeseca, 11. juna, na isti račun u Hipotekarnoj banci Zejnilović je uplatio 45 hiljada, a 31. jula 45.565 eura.

U toj banci je 2009. godine 11. maja uplatio 15 hiljada eura, 29. maja 65.450, 1. juna 35 hiljada, a pet dana kasnije 17.200 eura. Zejnilović je 1. jula imao dvije uplate: jednu od 133.890 i drugu od 19.159,20 eura.

Sedam dana kasnije uplatio je 47 hiljada, a 12. avgusta 30 hiljada eura. Samo u toj banci Zejnilović je uplatnicom na šalteru banke uplatio 863.864,20 eura gotovine. Na uplatnicama je, piše u dokumentu, kao svrhu transakcije upisivao “osnivački ulog” ili “uplata osnivačkog uloga”.

“S obzirom da su ove poslovne transakcije prijavljene u redovnim izvještajima Upravi, jer se radi o gotovinskim transakcijama u iznosu od 15 hiljada eura ili više, ovlašćeno lice, prilikom prijave navedenih transakcija, nije popunjavalo kolonu napomena (gdje se inače piše osnov porijekla novca, kod ovakvog tipa poslovnih transakcija), što znači da predmetno fizičko lice nije dostavilo odgovarajući dokaz o porijeklu novca. Takođe, u opisu transakcije je navedeno “osnivački ulog”, što znači da je proizvoljno napisana ta stavka na uplatnici od strane imenovanog, jer prilikom svakog povećanja osnivačkog uloga se mora pribaviti odgovarajuća dokumentacija od strane Privrednog suda, i svaka promjena imovinske i vlasničke strukture evidentirati, a to bi u konkretnom slučaju značilo da bi imenovani svakog mjeseca ili više puta u toku mjeseca morao u Privrednom sudu vršiti evidenciju promjene imovinske i vlasničke strukture”, objasnio je Mitrović Markoviću u tom dokumentu.

U dokumentu piše i da je Hipotekarna banka u redovnim izvještajima prijavila UzSPNiFT Esada Zenilovića jer je uplatio 4. januara 2008. godine 55.360 eura, 16. oktobra 2008. godine 20 hiljada, 27. januara 2009. godine 17 hiljada, 28. avgusta 2009. godine 72.650 i 7. septembra 110 hiljada eura.

“Ukupno je 275,010 eura. I ove poslovne transakcije su realizovane uplatnicom na šalteru banke, sa svrhom transakcije “osnivački ulog””, piše Mitrović u dokumentu.

On je obavijestio Markovića i da je 7. juna 2007. godine Milivoje Pipović,  u ime pravnog lica “Montenegro Tabacco Company” DOO, preko Hipotekarne banke deponovao sredstva (u kešu uplatnicom) u iznosu od 100 hiljada eura sa svrhom transakcije “osnivački ulog”, a dana 29. maja 2008. Slavko Musić je na isti način, preko Hipotekarne banke, deponovao 35 hiljada eura u korist MTC sa opisom transakcije “osnivački ulog”.

U tom dokumentu piše i da je Uprava, kojom je tada rukovodio Mitrović, registrovala i novčane transakcije Esada Zejnilovića preko Prve banke Crne Gore, na isti način i sa istom svrhom.

On je u toj banci 24. decembra 2007. godine na šalteru uplatio 70 hiljada eura, 15. januara 2008. godine 21. 250, 4. aprila iste godine 15 hiljada, a četiri dana kasnije 100 hilada eura. Dakle, 206.250 eura.

“Ukupna suma novčanih sredstava koja je deponovana bez jasne osnove i bez dokaza o porijeklu novca iznosi 1.480.124,20 eura”, napisao je Mitrović Markoviću u septembru 2009. godine.

“Na osnovu podataka koje se tiču realizacije gotovinskih transakcija, bez jasne osnove i bez dokaza o porijeklu novca, Sektor za prijem, obradu i analizu podataka u Upravi je dana 09.09.2009. godine (br. 01-357/01/09), dostavio ovlašćenim licima za Sprječavanje pranja novca, Hipotekarne i Prve banke, zahtjev za kontinuirano praćenje poslovanja klijenta u skladu sa čl. 53 Zakona o sprječavanju pranja novca i finansiranja terorizma (Sl.list CG br. 14/07 od 21.12.2007. godine)”, navodi se u dokumentu u kojem Mitrović objašnjava Markoviću da prema odredbama iz člana 53 Zakona o sprječavanju pranja novca i finansiranja terorizma, Uprava može od obveznika zahtijevati da kontinuirano prati finansijsko poslovanje klijenta, u vezi kojeg postoje razlozi za osnov sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma ili drugog lica za koje se može zaključiti da je sarađivalo, odnosno učestvovalo u transakcijama ili poslovima povodom kojih postoji osnov sumnje za pranje novca i finansiranje terorizma.

Obveznik je dužan da dostavi, odnosno saopšti podatke nadležnom organu uprave prije izvršenja transakcije ili zaključenja posla i u saopštenju navede procjenu roka u kojem transakcija ili posao treba da se izvrši.

“Ako zbog prirode transakcije, odnosno posla ili iz drugih opravdanih razloga obveznik nije u mogućnosti da obavijesti Upravu prije izvršenja transakcije ili zaključenja posla, dužan je da nadležnom organu Uprave saopšti podatke čim bude u mogućnosti, a najkasnije sledećeg radnog dana od dana izvršenja transakcije ili zaključivanja posla. U saopštenju je dužan da navede razloge zbog kojih nije obavijestio Upravu prije izvršenja transakcije ili posla”, piše u tom dokumentu.

Mitrović je u tom dopisu obavijestio Markovića i da je prekršena službena tajna jer je neko iz Hipotekarne banke otkrio Zejniloviću da je pod nadzorom.

Mitrović je smijenjen sa mjesta direktora Uprave za sprječavanje pranja novca i finansiranje terorizma u januaru 2013. godine.

U maju 2014. godine, ispred porodične kuče u Podgorici, pola sata nakon ponoći, i dalje nepoznata osoba uperila mu je prvo pištolj u glavu i nakon toga spustila oružje i ispalila nekoliko hitaca u noge.

Burić, Foto: Libertass / Savo Prelević

Prema podacima koje je Libertas dobio iz Tužilaštva, 2. jula 2010. godine, zaključen je ugovor između Esada Zejnilovića, u svojstvu osnivača koji istupa, i European Internacional General Trading LLC iz Dubaija, u svojstvu osnivača koji pristupa društvu i prihvata sva prava, obaveze i odgovornosti.

Zejnilović nije uzeo ni 10 eura prvog uloženog kapitala, a i cijeli unijeti osnivački ulog predao je bez naknade.

“Istraga Odjenjenja za organizovani kriminal, korupciju, terorizam i ratne zločine o fabrici cigareta u Mojkovcu i firmi “Montenegro Tobacco Company” zatvorena je 16. decembra 2013. godine”, saopštila je Libertasu specijalna tužiteljka Sanja Jovićević.

Vršilac dužnosti Vrhovnog državnog tužioca Dražen Burić u decembru 2021. godine, na pitanja Libertasa, između ostalog, kazao je da “nije bilo osnova za pokretanje postupka protiv bilo kog lica za bilo koje djelo koje se goni po službenoj dužnosti”.