Ministar pravde, Marko Kovač, dostaviće vršiteljki dužnosti predsjednice Vrhovnog suda Crne Gore Vesni Vučković rezultate vanredne inspekcijske kontrole dodjele predmeta u Višem sudu u Podgorici zbog eventualnog pokretanja postupka za utvrđivanje odgovornosti čelnika te sudske institucije Borisa Savića pred Sudskim savjetom, saopšteno je danas iz Ministarstva pravde.

Pravosudna inspekcija je, obrazložili su danas iz tog Vladinog resora, utvrdila da je uvođenjem prakse da predsjednik suda sam odlučuje o sastavu vijeća, dovedena u pitanje slučajna raspodjela predmeta i delegiranje sudija, što je, navode, zakonska obaveza i pravilo.

“Time se ostavlja mogućnost za eventualne zloupotrebe. Jedna od mogućih zloupotreba, odnosno primjer kada je isključena slučajna dodjela odnosi se i na formiranje vijeća u predmetu u kom je optužena bivša predsjednica Vrhovnog suda Vesna Medenica“, saopšteno je danas iz Ministarstva pravde po čijem je nalogu i obavljena inspekcijska kontrola.

Vesna Medenica ispred Višeg suda Foto: Libertaspress/Savo Prelević

Kontrolom Medeničinog predmeta, navode iz ministarstva, utvrđeno je da je iz vijeća izuzet predsjednik suda, Boris Savić, u predmetu Kv-S 482/22, kojim se odlučivalo o produženju pritvora bivše predsjednice Vrhovnog suda jer je “u istom predmetu postupao u istrazi i donio naredbu o pretresu Kris 31/22 od 27. jula 2022. godine”.

“Iz istog razloga je izuzet i drugi član vijeća sudija, Dragoje Jović, koji je u istrazi donio rješenje o određivanju pritvora od 27. maja 2022. godine, dok je treći član vijeća sudija, Vesna Pean, od 16. do 21. oktobra 2022, kada se odlučivalo o produženju pritvora, bila odsutna zbog prisustva na seminaru u Turskoj. Predsjednik suda je, u skladu sa godišnjim rasporedom poslova, u sistem slučajne dodjele predmeta uključio dvojicu sudija iz specijalnog odjeljenja, Gorana Šćepanovića i Zorana Radovića”, piše u saopštenju Ministarstva pravde.

Kroz sistem slučajne dodjele, navode, predmet je dodijeljen sudiji Goranu Šćepanoviću uz određivanje novog broja Kv-S. 532/22.

Iako je, kažu, godišnjim rasporedom poslova određeno da, u slučaju spriječenosti nekog od članova vijeća, predsjednik može odrediti bilo kojeg sudiju Višeg suda u Podgorici da bude član tog vijeća, Savić je odredio da članovi budu sudija specijalnog krivičnog odjeljenja Zoran Radović i sudija parničnog odjeljenja Sanja Čakanović.

“Mislimo da usmeni nalozi bilo kog predsjednika suda u pogledu dodjele predmeta, odnosno formiranja vijeća, a kojim se zaobilazi slučajna dodjela, ugrožava osnovna prava na takozvanog “prirodnog sudiju“ koje je zagarantovano Ustavom i međunarodnim konvencijama”, navode iz Ministarstva pravde.

Inspekcija je, saopšteno je danas, utvrdila da predsjednik suda izdaje usmeni nalog svom stručnom saradniku, koji je administrator pravosudno-informacionog sistema (PRIS), a koji na osnovu naloga ažurira plan raspodjele, “što utiče na algoritam slučajne raspodjele”.

“Ukoliko se za određenog sudiju u plan raspodjele unese umanjenje od 100%, taj sudija slučajnom raspodjelom neće dobiti nijedan predmet. Ako mu se unese umanjenje 0%, a za ostale sudije iz tog upisnika umanjenje od 100%, na taj način sudija, čije je umanjenje 0%, dobija predmet u rad. Ovakav način ažuriranja plana raspodjele na osnovu naloga predsjednika suda ostavlja mogućnost da se utiče na izbor određenog sudije iz upisnika ili da se određenom sudiji ne dodijeli predmet slučajnom raspodjelom”, rezultati su inspekcijke kontrole, koje je predstavio Kovačev resor.

Utvrđeno je da, navode, postoji istorijat izmjena plana raspodjele u PRIS-u, u kojem je vidljiv datum izmjene spiska sudija iz upisnika i procenat njihovog umanjenja, “ali se ne unose podaci ko je inicirao izmjenu plana raspodjele i koji je razlog za izmjenu”.

“Utvrđeno je da u PRIS-u nije data mogućnost da se izbor članova vijeća obavlja metodom slučajne raspodjele. Iz tog razloga, utvrđeno je da se samo postupajući sudija bira metodom slučajne raspodjele, a zatim on bira ostale sudije koji će biti članovi vijeća.

Prilikom kontrole upisnika sa predmetima kojima postupa Krivično vijeće, kao i kroz uvid u sistem za slučajnu raspodjelu predmeta – PRIS, utvrđeno je da sastav ovog vijeća nije stalan i da dolazi do odstupanja u odnosu na sastav utvrđen godišnjim rasporedom poslova, što je potvrđeno i kroz usmenu komunikaciju sa predsjednikom Višeg suda”, saopšteno je iz Ministarstva pravde.

U slučajevima kada dolazi do odstupanja u sastavu Krivičnog vijeća u odnosu na sastav koji je utvrđen godišnjim rasporedom poslova, navode, utvrđeno je da u tim situacijama predsjednik suda na osnovu sopstvene procjene bira člana ili članove vijeća.

Viši sud: Ne postoje nikakve zloupotrebe

Nakon što je Ministarstvo pravde predstavilo rezultate inspekcijske kontrole u podgoričkom Višem sudu, iz te sudske institucije su saopštili da ne postoje nikakve zloupotrebe u raspodjeli predmeta i da se taj postupak sprovodi “na isti način i prije i poslije izbora sadašnjeg predsjednika”.

“Slučajna dodjela predmeta je u potpunosti zastupljena kod izbora sudija i predsjednika drugostepenih vijeća. Ne postoji kod sudije za istragu zbog sistema dežurstva, a u krivičnom vanraspravnom vijeću se dodjeljuje na osnovu godišnjeg rasporeda koji predviđa da, po potrebi, u raspored mogu učestvovati sve sudije. U konkretnom predmetu, koji ministar potencira, u slučajnoj raspodjeli kroz elektronski sistem je takođe učestvovalo više sudija, u skladu sa godišnjim rasporedom, kojom prilikom je predmet dodijeljen sudiji Šćepanoviću, uz upoznavanje komisije koje sudije nijesu mogle učestvovati u rasporedu zbog razloga za izuzeće, a koje su učestvovale”, saopšteno je iz Višeg suda u Podgorici.

Navode da u tom sudu ne postoje nikakve zloupotrebe u raspodjeli.

“Tačan je zaključak inspekcije da su takve zloupotrebe moguće, kao što se u svakom sistemu može napraviti zloupotreba, a u konkretnom predmetu optužene Vesne Medenice, koji ministar potencira kao razlog za ispitivanje odgovornosti, upravo je sprovedena slučajna dodjela između više sudija. Impliciranje da se radi o zloupotrebi je posljedica ministrovog nepoznavanja načina rada i funkcionisanja pravosudnog informacionog sistema i očiglednog nezadovoljstva pojedinim odlukama sudija Višeg suda, a zbog čega je i došlo do pisanja predstavki koje su iskorištene za vanredni inspekcijski pregled”, navode iz Višeg suda.

Smatraju da je “krajnje vrijeme da sve institucije, kojima je u nadležnosti zaštita nezavisnosti pravosuđa, dignu svoj glas zbog neprimjerenih pritisaka koje putem medija vrši ministar pravde”.

“U prvom redu prema Višem sudu u Podgorici, i u kojima, između ostalog, otvoreno navodi da će u saradnji sa SDT-om preispitivati odluke Višeg suda”, zaključuje se u saopštenju Višeg suda.